Watch the Med Alarmphone is actief sinds 11 Oktober 2014. Sindsdien zijn we in teams 24/7 bereikbaar voor migranten in nood op de Middellandse Zee. Inmiddels zijn we gegroeid tot een transnationale groep met 120 mensen uit tientallen landen. We zijn onafhankelijk, kritisch en activistisch, en volgen de dubbelzinnige praktijken van de kustwachten en Frontex op de voet. In het eerste jaar zijn we betrokken geweest bij meer dan 1200 alarm situaties. Over dit eerste jaar is nu de brochure ‘Moving on’ verschenen met daarin onze ervaringen en evaluaties. Het was een cruciaal jaar in de geschiedenis van migratie, met veel repressie en indrukwekkend doorzettingsvermogen van vele mensen die ondanks alle barricades die opgeworpen werden door bleven gaan met het opeisen van hun rechten. Door niet meer naar politici, grenswachten en politie te luisteren en door te blijven gaan, vaak lopend, totdat een gewenste bestemming is bereikt.
De Alarmtelefoon is na het eerste jaar helaas niet onnodig geworden. Januari 2016 was een extreem dodelijke maand voor migranten op de Egeische Zee en ook de eerste week van februari liegt er niet om. De Watch the Med Alarmphone teams worden dagelijks geconfronteerd met omgeslagen boten en verdrinkingsdood. Zeker 257 migranten zijn in januari verdronken tijdens de gevaarlijke tocht tussen Turkije en Griekenland en zeker 26 mensen zijn dood gegaan op hun weg van Libië naar Italië. Migratie over de Middellandse zee houdt ook in de wintermaanden, uit bittere noodzaak. In januari hebben 60.000 mensen Griekenland bereikt via de Middellandse Zee. Dit is vergelijkbaar met de aantallen in de zomer (juli 2015: 55.000). De wintermaanden zijn echter veel gevaarlijker, vanwege de weersomstandigheden: de sterke wind en de kou maken de reis veel riskanter. Maar aanhoudende oorlog en conflicten, slechte omstandigheden in de regio, en spierballentaal van de Europese Unie over het verder optrekken van de EU grenzen, maken dat mensen toch in grote getale hun levens wagen.
Het politieke beleid en de lobby gaat van kwaad tot erger. Afgelopen weekend was er veel aandacht voor de Turks-Syrische grens, waar duizenden Syriers gevlucht uit een gebombardeerd Aleppo wachtten op veiligheid. De Europese Unie roept Turkije op de grenzen open te stellen voor vluchtelingen. Maar de EU onderhandelt ondertussen al maanden met Turkije om mensen tegen te houden vanuit Turkije naar Europa door te reizen. Daarbovenop worden plannen gesmeed om mensen die aankomen in de EU direct terug te sturen naar Turkije als veilig derde land en dus mensen hun recht op het vragen van asiel in een EU staat te ontnemen.
Dat er al meer dan 3 miljoen vluchtelingen in erbarmelijke omstandigheden verblijven in Turkije en dat Turkije het niet zo nauw neemt met de mensenrechten, wordt voor het gemak ook even vergeten.
Waar zijn we in de EU zo bang voor? Wordt het niet eens tijd om onze rijkdom en welvaart te delen met de mensen die er de dupe van zijn geworden? Wij vinden van wel. Maar in plaats daarvan zien we een toenemende repressie tegen migranten en vrijwillige hulpverleners. Migranten worden in dystopische situaties aan hun lot overgelaten: op de reis naar de kust van Libië, Marokko en Turkije, in het water, op de Griekse eilanden en aan de Macedonische grens. Het is ongekend en staat in het grootst mogelijke contrast met de welvaart die we in Europa als burgers met een Europees paspoort genieten.
De nieuwste tactieken van Fort Europa richten zich op de solidaire burgerinitiatieven op de Griekse eilanden. Deze zijn nu punt van aandacht geworden: ze worden gecontroleerd en gecriminaliseerd in de hoop ze aan banden te leggen.
Politici spreken al sinds de zomer over een vluchtelingencrisis. Watch the Med Alarmphone is ervan overtuigd dat migratie niet te beheersen is. Het enige dat beleidsmakers in de hand kunnen hebben is hoeveel mensen er tijdens hun reis omkomen. Wat dat betreft zou het interessant zijn om te bedenken wat er zou gebeuren als Samsom’s voorgestelde veerboten de andere kant op zouden varen, en juist mensen naar Europa zou brengen. Gewoon een ticket kopen en niemand meer die zijn leven hoeft te wagen.
De brochure is online te bekijken:
http://alarmphone.org/wp-content/uploads/sites/25/2016/01/AP-1year-Doku-Screen-04-DS.pdf
Samenvattingen van alarmsituaties en hun afloop zijn te vinden op:
http://www.watchthemed.net/